Opnieuw was 2017 een jaar van terroristische aanslagen, in onder meer Istanbul en Manchester was het in 2017 raak. Maar 2017 was ook van belangrijke verkiezingen, van het moeizame Brexit-proces en van humanitair leed in Jemen en Myanmar.
Het jaar begint gelijk bloedig, althans in Turkije: in nachtclub Reina in de stad Istanbul wordt op nieuwjaarsnacht het vuur geopend op de daar aanwezige bezoekers. In de club vieren op dat moment tussen de vijfhonderd en zeshonderd mensen Oud en Nieuw.
Tijdens de schietpartij springen de bezoekers in de naastgelegen Bosporus. De paniek is groot. Zeker 39 mensen komen om het leven, 79 mensen raken gewond. De Oezbeekse Abdulkadir Masharipov wordt kort daarop aangewezen als het brein achter de aanslag.
Manchester
Ook de Britten blijft terroristisch geweld in 2017 niet bespaard. Op 22 mei is Manchester het toneel van een nieuwe aanslag. In de Manchester Arena vindt aan het einde van een concert van de Amerikaanse popzangeres Ariana Grande een explosie plaats. Zeker 22 mensen komen om, 250 mensen raken gewond.
De volgende ochtend wordt bekend dat de explosie een zelfmoordaanslag was, uitgevoerd met een explosief gevuld met metalen objecten.
Na onderzoek wijst de Britse politie de 22-jarige Brit Salman Abedi aan als hoofdverdachte van de zelfmoordaanslag. In december blijkt dat hij eerder al meerdere keren in beeld was bij veiligheidsdienst MI5. De vraag rijst dan ook of de aanslag in Manchester voorkomen had kunnen worden.
Inrijden
Het met een voertuig inrijden op mensen lijkt na de aanslag in Nice in 2016 een beproefd middel om aanslagen mee te plegen. De terroristische organisatie Islamitische Staat (IS) moedigt haar aanhangers aan om op die manier toe te slaan. Hieraan geven verschillende terroristen in 2017 gehoor.
Zo worden verschillende Europese steden op die manier getroffen en tientallen mensen komen om. In maart rijdt bijvoorbeeld een auto in op mensen op de Westminsterbrug in Londen en wordt er een agent doodgestoken in het parlementsgebouw.
En in juni rijdt een busje bij de Londenbrug in dezelfde stad, in op voorbijgangers. Acht mensen komen hierbij om het leven. De drie aanslagplegers worden doodgeschoten.
Brand Londen
In de zomer wordt Londen ook getroffen door een ander drama: half juni worden de Britten opgeschrikt door een brand in de Grenfell Tower, een woontoren van 24 etages en honderdtwintig appartementen in het westen van de stad.
De brand ontstaat ’s nachts in een defecte koelkast in een van de appartementen, maar grijpt snel om zich heen. De volgende dag staat de toren lange tijd in lichterlaaie, de brandweer kan pas aan het einde van de dag het pand betreden. 71 mensen komen om het leven en tientallen mensen raken gewond.
De brand kon zich, zo blijkt al snel, verspreiden doordat de gevelplaten van het gebouw niet aan de brandveiligheidseisen voldeden. En de Grenfell Tower is niet de enige flat in Londen met dat soort gevelbekleding.
Barcelona
Twee maanden later is het Spaanse Barcelona het doelwit van terroristen. Op 17 augustus rijdt een busje in op mensen op de Ramblas, een drukke winkelstraat in het centrum van de stad. Beelden van de aanslag gaan de hele wereld over. Zestien mensen komen om het leven en zeker honderdtwintig raken gewond.
Een antiterreuractie in de nabij gelegen badplaats Cambrils volgt, waarbij de vijf verantwoordelijke terroristen worden doorgeschoten.
Brexit
Een onderwerp dat hoog op de agenda van de Britten staat in 2017 zijn de onderhandelingen van de Brexit, de uittreding van het Verenigd Koninkrijk uit de Europese Unie. Maandelijks komen onderhandelaars van de EU en het VK bij elkaar om verschillende hete hangijzers te bespreken.
Na veel vertraging bereiken beide partijen in december een akkoord over drie belangrijke voorwaarden om de tweede ronde van de onderhandelingen in te gaan. Deze drie voorwaarden gaan over de eindafrekening van de Brexit, over de rechten van burgers en over de grens tussen Ierland en Noord-Ierland.
Verkiezingen
Een van de redenen waarom de Brexit-onderhandelingen weinig vaart maken is omdat er naast Nederland ook verkiezingen worden gehouden in Frankrijk en Duitsland. Omdat lange tijd, zeker in Duitsland, onduidelijk is hoe de regeringen er in die landen uit gaan zien, kunnen er ook op Brexit-gebied minder snel knopen worden doorgehakt.
Aan het begin van het jaar is de grote vraag of het rechtspopulisme in Nederland, Duitsland en Frankrijk daadwerkelijk zo machtig wordt als de peilingen doen vermoeden. In Frankrijk wordt uiteindelijk de door schandalen getergde Marine Le Pen en haar extreemrechtse Front National, door nieuwkomer Emmanuel Macron tijdens de presidentsverkiezingen in april en mei verslagen.
En ook in Duitsland pakt de winst voor de populistische partij Alternative für Deutschland in september minder groot uit dan verwacht. De partij wordt de derde grootste, de socialistische SPD wordt tweede en de CDU van bondskanselier Angela Merkel verliest fors, maar wint opnieuw. De CDU/CSU en SPD zijn momenteel in gesprek voor het mogelijk vormen van een coalitie.
Catalonië
Ook in de Spaanse regio Catalonië gaan in 2017 mensen naar de stembus. Tijdens een illegaal referendum in oktober stemt een grote meerderheid van de Catalanen voor onafhankelijkheid. De centrale regering in Madrid is hiertegen en zet de Catalaanse regering af. De afgezette regionale leider Carles Puigdemont vlucht daarop naar Brussel en daar zit hij, samen met vier andere afgezette ministers, nog steeds.
Tijdens nieuwe verkiezingen in december kiezen de Catalanen opnieuw voor de separatisten. Het is nog onduidelijk wat dit voor gevolgen gaat hebben.
Trump
In de Verenigde Staten wordt Donald Trump op 20 januari geïnaugureerd als 45ste president van Amerika. Wat volgt zijn opvallende maatregelen zoals het inreisverbod tegen moslims uit verschillende landen, het aanstellen van Neil Gorsuch als lid van het hooggerechtshof waardoor de Republikeinen daar in de meerderheid zijn en het erkennen van Jeruzalem als hoofdstad van Israël.
Ondertussen krijgt het onderzoek naar de vermeende Russische inmenging tijdens zijn verkiezingscampagne steeds meer vorm. FBI-baas James Comey laat in maart weten dat dit onderzoek al sinds 2016 loopt, twee maanden later wordt hij door Trump ontslagen. Steeds meer voormalige adviseurs van Trump, waaronder Michael Flynn en Paul Manafort, worden in het onderzoek gehoord en werken daarna mee met het onderzoek.
Trump blijft ondertussen de betrokkenheid van de Russen bij de Amerikaanse verkiezingen ontkennen.
Noord-Korea
De verhouding tussen Noord-Korea en de VS komt in 2017 opnieuw onder druk te staan door de vorderingen van de Noord-Koreaanse kernwapenprogramma's. Het land voert gedurende het jaar meerdere rakettesten uit.
Met de in november afgevuurde intercontinentale ballistische raket gaat voor Noord-Korea een wens in vervulling: de raket kan in theorie het Amerikaanse vaste land bereiken. De actie veroorzaakt internationaal veel onrust.
Vegas
In de herfst wordt de westerse wereld opnieuw opgeschrikt door een groot bloedbad. In Las Vegas vindt tijdens een muziekfestival begin oktober een grote schietpartij plaats. Hierbij komen 58 mensen om het leven en bijna vijfhonderd mensen raken gewond.
De schutter, 64-jarige Stephen Paddock, pleegt naderhand zelfmoord. Later blijkt dat Paddock veel geld had verloren met gokken en daardoor in de problemen was geraakt.
Midden-Oosten
Islamitische Staat (IS) verliest gedurende het jaar langzaam terrein in zowel Syrië als Irak. Zo worden ze verdreven uit hun bolwerk in het Syrische Raqqa en wordt hun bolwerk in het Iraakse Mosul heroverd. Half december beschouwd Irak IS uit het land verdreven.
Ondertussen voltrekt zich in het straatarme Jemen een humanitaire ramp. De burgeroorlog die daar sinds 2015 gaande is, maakt dat zeker zeven miljoen Jemenieten worden bedreigd door hongersnood. Voedsel- en medische hulp wordt hen onthouden door de coalitie die, in samenwerking met de Jemenitische regering, onder leiding van Saudi-Arabië strijdt tegen de Houthi-rebellen, gesteund door Iran. Zo nu en dan wordt hulpverlening toegelaten, maar het is niet genoeg om alle hongerige monden te voeden en een grote choleraepidemie tegen te houden.
Rohingya
Ook in Myanmar zorgt een intern conflict dat honderdduizenden mensen op de vlucht slaan. Het zijn de Rohingya-moslims die in de Myanmareese staat Rakhine, waar het gros van hen woont, worden gezien als indringers.
De Verenigde Naties en de VS beschuldigen het leger van het land van etnische zuiveringen en honderdduizenden Rohingya slaan op de vlucht naar buurland Bangladesh.
Zimbabwe
In de herfst wordt het Afrikaanse Zimbabwe verrast door iets dat veel weg heeft van een coup. Het Zimbabwaanse leger bezet op de ochtend van 15 november strategische plekken in de hoofdstad Harare en president Robert Mugabe wordt vastgehouden.
Nadat Mugabe weigert af te treden, wordt een afzettingsprocedure in gang gezet. Op 21 november stapt Mugabe alsnog zelf op. Hij wordt opgevolgd door vicepresident Emmerson Mnangagwa.