EUROPESE UNIE - De Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk (VK) hebben in de nacht van donderdag op vrijdag een akkoord bereikt over de voorwaarden voor de volgende fase van de Brexit. Dat maakt de weg vrij voor nieuwe onderhandelingen over de toekomstige handelsrelatie tussen de EU en het VK.
De Britse premier Theresa May ontmoette de Europese Commissie-voorzitter Jean-Claude Juncker vrijdag in Brussel, waar ze de overeenkomst op een gezamenlijke persconferentie bekendmaakten. Volgens Juncker is het nu tijd voor de "tweede fase van de Brexit-onderhandelingen".
Wel zei Juncker dat de onderhandelingen nog steeds grote uitdagingen met zich meebrengen voor de toekomst en dat het een compromis betreft. Hij zegt echter voldoende vertrouwen te hebben gekregen van premier May dat de Britten achter dit akkoord staan.
Volgens May was het een proces van geven en nemen om te komen tot een eerste akkoord. Ze zei gelukkig te zijn dat de Britten verder kunnen spreken met de EU over een gezamenlijke toekomst.
May stelde dat het in het belang is van burgers en bedrijven in het Verenigd Koninkrijk dat er een akkoord bereikt is. "Miljoenen banen zijn afhankelijk van een akkoord tussen de Britten en de EU", zei de Britse premier.
Rechten burgers
Het akkoord dat de Britten en de EU hebben gesloten gaat over de drie belangrijkste voorwaarden die er waren om in de toekomst verder te praten over samenwerking tussen de EU en de Britten. Deze drie voorwaarden gaan over de financiën, de rechten van burgers en de grens tussen het Verenigd Koninkrijk en de EU.
Juncker stelde dat "de rechten van burgers in de onderhandelingen altijd de boventoon hebben gevoerd". De Britten en de EU zijn nu overeengekomen dat er vrij verkeer van personen mogelijk blijft en dat de EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk aanspraak kunnen maken op EU-rechten in het land.
Ook zal het Europees Hof van Justitie kunnen oordelen in zaken die gaan over EU-burgers in het Verenigd Koninkrijk.
Tevreden
De voorzitter van de Europese Unie, Donald Tusk, laat in een reactie tevreden te zijn met het resultaat tot dusver. "We zijn klaar voor het beëindigen van het partnerschap dat het VK en EU hebben op het gebied van handel, maar we blijven werken aan de strijd tegen terrorisme, internationale criminaliteit, veiligheid en defensie."
Volgens Tusk is er teveel tijd besteed aan onderhandeling over de voorwaarden van de Britse uittreding, terwijl dat juist het makkelijkste deel is. De onderhandelingen over de toekomstige relatie met de Britten zouden nog wel eens veel langer kunnen duren. "Laten we niet vergeten dat de moeilijkste uitdaging nog in het verschiet ligt", aldus Tusk op Twitter.
Grens
Een andere belangrijke laatste horde die tijdens de nachtelijke onderhandelingssessie moest worden genomen na een week van koortsachtige gesprekken, was het bereiken van een overeenkomst tussen het VK en Ierland over de landsgrenzen na de Britse uittreding.
Er is de Ieren veel aan gelegen om het vrije verkeer van personen en goederen tussen Ierland en Noord-Ierland in stand te houden. De EU wil dat ook, maar vindt dat het goederenverkeer wel gecontroleerd moet worden, onder andere zodat er invoerheffing kan worden gerekend. Volgens May zijn de Britten en de EU overeengekomen dat er geen harde grens komt tussen het Verenigd Koninkrijk en Ierland.
Het Verenigd Koninkrijk zal in de bewoordingen van May "volledig blijven handelen in lijn met de Europese interne markt en de douane-unie". May benadrukte daarbij wel dat het VK wel de Europese interne markt zal verlaten. Verdere details hierover werden tijdens de persconferentie niet bekendgemaakt.
Financiën
Eerder werden er al overeenkomsten bereikt over de vergoeding die de Britten moeten betalen tijdens de 'boedelscheiding'. De Britten zullen tussen de 45 en 55 miljard euro betalen aan de EU voor openstaande posten en andere financiële verplichtingen. Meer details over deze betalingen zijn niet bekend geworden.
Er lag een eis van de 27 EU-regeringsleiders om tot een akkoord te komen op deze drie hoofdpunten, voordat de tweede fase van onderhandelingen over een toekomstige handelsrelatie tussen het VK en de EU kan worden gestart.
Volgende week zal op een tweedaagse top in Brussel moeten worden besloten of de EU-landen het eens zijn met het door Juncker en May gesloten akkoord. De verwachting is dat EU-landen hiermee akkoord zullen gaan.
Een definitief akkoord over de Brexit is er echter nog lang niet. De Britten zullen de Europese Unie in 2019 verlaten, maar het is nog altijd onduidelijk hoe de EU en de Britten dan concreet met elkaar samen zullen werken.
Ondertussen is wel duidelijk dat de Britten en de EU zich beide inspannen voor een blijvende sterke band na de uittreding. Zo benoemde premier May vrijdag tijdens de persconferentie nog dat ze denkt dat het vrijdag gesloten akkoord het mogelijk maakt om in de toekomst samen te blijven werken op het gebied van bijvoorbeeld veiligheid en onderzoek.