Dat er minder dieren in de Noordzee leven is niet zomaar eenduidig vast te stellen. Onderzoekers vechten de cijfers aan. Cijfers over het aantal zeedieren in de Noordzee hebben gezorgd voor ruzie. Vissers zijn boos op het Centraal Bureau voor de Statistiek en het Wereld Natuur Fonds. Ook Wageningse wetenschappers zijn ontstemd.
'30 procent minder dieren in Noordzee' luidde de kop boven de publicatie van het CBS van afgelopen maandag. De verklaring van die achteruitgang in de periode 1990 tot 2015: visserij en klimaatverandering. De CBS-cijfers maken deel uit van het Living Planet Report van het Wereld Natuur Fonds.
De inkt van de publicaties van het CBS en WNF was nauwelijks droog of er stak een storm van kritiek op. Allereerst van vissers. 30 procent minder dieren in de Noordzee? Dat herkennen zij niet uit hun praktijk. En visserij als oorzaak? Vismethoden waarvan vrij zeker is dat die schadelijk zijn voor de zeebodem worden steeds minder toegepast. De Nederlandse Vissersbond stelde: "Het is te makkelijk om één beroepsgroep aan te wijzen als boosdoener."
Methodologie
Onderzoekers van Wageningen Marine Research, het Nederlandse instituut voor onderzoek van de zee, bekritiseren de methodologie van het Living Planet Report, waarvoor zij nota bene zelf de gegevens aanleverden. "Uit onze data kun je níet concluderen dat er 30 procent minder dieren in de Noordzee leven", zegt theoretisch ecoloog Tobias van Kooten. "Die uitkomst krijg je als je van iedere onderzochte diersoort de toe- of afname vaststelt, en die dan weer middelt. Maar dat betekent niet in dat er in totaal 30 procent minder dieren zijn. En ook is er niet zomaar een oorzaak aan te wijzen."
De kwestie was voor de visserijwoordvoerders van CDA, SGP en ChristenUnie reden om Kamervragen te stellen aan minister Schouten van landbouw, natuur en voedselkwaliteit. Zij vragen de minister om het CBS op de vingers te tikken voor het in diskrediet brengen van de visserijsector.
'Verrast'
Het Wereld Natuur Fonds zei gisteren 'verrast' te zijn over de verbazing in Wageningen. Want daar kwam de informatie toch vandaan? Inderdaad, zegt Van Kooten, die eraan toevoegt dat hij het WNF en het CBS vooraf op hun misinterpretatie heeft gewezen. "Daar is niets mee gedaan. Dat heeft mij verbaasd."
De kritiek op de zeecijfers heeft ook het CBS bereikt, bevestigt woordvoerder Cor Pierik. Er komt een correctie. "Een paar zinsnedes hebben we te stellig geformuleerd. En een aantal causale verbanden die wij leggen, verdient nuancering."
Wageningen Marine Research gaat met het CBS verder praten, zegt Van Kooten. "Ondanks methodologische verschillen van inzicht is de gesignaleerde neergaande trend wel degelijk een serieus issue dat verder onderzoek en een maatschappelijke discussie vraagt."