Hoe bewaar je afstand in een vriendschap die jou energie kost?

Vriendschappen maken ons leven mooier, maar kunnen ook te veel energie kosten. Wat doe je dan?

Een goede vriendschap bestaat in ieder geval uit een balans van geven en nemen, zegt relatietherapeut Mirella Brok. "Natuurlijk is het zo dat de een soms meer behoefte aan steun heeft dan de ander, maar over het algemeen moet die verhouding eerlijk verdeeld zijn."

Verder is eerlijkheid belangrijk, maar ook de mogelijkheid om het met elkaar oneens te zijn. "Het mag soms best botsen, want dat geeft beweging aan een relatie."

“Het kan zijn dat mensen het lastig vinden om met tegenstrijdige meningen om te gaan.”

Mirella Brok, relatietherapeut

In tegenstelling tot familiebanden heeft een vriendschappelijke relatie een vrijwillig karakter. "Daarom is het belangrijk dat een vriendschap gelijkwaardig en wederzijds is", zegt systeemtherapeut Selma Kloeg.

"Die vriendschap is ooit ontstaan omdat jullie daar zelf voor gekozen hebben. Bijvoorbeeld om leuke dingen met elkaar te doen, maar ook om de ander emotionele steun te bieden."

Tekenen van een ongezonde vriendschap

Als een vriendschap je energie kost en geen energie oplevert, kan dat een reden zijn om de vriendschap te beëindigen. Je zou dan kunnen zeggen dat de vriendschap ongezond is geworden.

Dat kan verschillende oorzaken hebben: "Het kan zijn dat mensen het lastig vinden om met tegenstrijdige meningen van vrienden om te gaan", zegt Brok. "Deze mensen hebben wellicht moeite met het bepalen van wat ze zelf van iets vinden en hebben moeite met het volgen van hun eigen gevoel."

Niet direct beëindigen

Daarnaast kan het zo zijn dat de één afhankelijker en meer betrokken is dan de ander. "Dat kan het geval zijn op die momenten dat jij bijvoorbeeld toenadering zoekt en de ander afstand houdt."

Dat een relatie daadwerkelijk je gezondheid schaadt, is volgens Brok het belangrijkste signaal dat een vriendschap is verslechterd. "Omdat je er bijvoorbeeld slechter door slaapt en er veel mee bezig bent in je hoofd."

“Aangeven hoe je je voelt, kan de situatie enorm verbeteren.”

Selma Kloeg, systeemtherapeut

Volgens Kloeg betekent dat niet dat je in deze gevallen een vriendschap direct moet beëindigen. "Geef bij de ander aan hoe je je voelt. Dat kan de situatie enorm verbeteren."

Voor als dit niet het geval is, geven we een aantal tips voor hoe je het beste kunt omgaan met een verslechterde vriendschap en hoe je die kunt beëindigen.

Laten verwateren of uitmaken?

Brok: "Ga voor jezelf na of je het op een harde manier uit wil maken of het wil laten verwateren. Bij een vriendschap van tien jaar kan het rustig laten uitdoven gerust een jaar duren.

Maar zo'n langdurige vriendschap verdient misschien meer dan dat. Je kunt ook eerlijk zeggen wat je wil en het samen op een fijne manier afsluiten. Maar wanneer je gezondheid er echt onder lijdt, is het rustig laten verwateren waarschijnlijk geen goed idee."

Beëindigen of verbeteren?

"Stel eerst vast of er nog potentie in zit. Het kan zijn dat er nog wel iets is wat goed voelt", zegt Kloeg. "Kun je er nog over praten en op die manier juist voor groei zorgen of valt er echt niks meer uit te halen?"

Sta stil bij wat jij zelf wil

Liggen de verhoudingen van jullie vriendschap scheef? Sta dan stil bij je eigen gevoelens en probeer je tijdens gesprekken met de ander bewust te zijn van wat er gebeurt, stelt Brok.

"Wordt de ander boos omdat je afstand neemt, dan is dat de boosheid van de ander. Onthou dat jullie twee verschillende mensen zijn, en probeer tegelijkertijd de gevoelens van de ander wel te begrijpen."

Doe aan zelfreflectie

"Begin met zelfreflectie. Hoe kan jullie vriendschap jou zoveel energie kosten? Hoe komt het dat je meer geeft dan je zou willen?", zegt Kloeg.

“Een vriendschap ben je niet voor niets aangegaan. Kijk naar wat de ander voor je betekend heeft.”

Mirella Brok, relatietherapeut

"De valkuil hierbij is dat het makkelijk is om een ander de schuld in de schoenen te schuiven. Besef dan dat er waarschijnlijk een reden is waarom jij zoveel geeft als je doet. Hebben jullie beiden gereflecteerd op jullie eigen handelen? Praat er dan over met elkaar."

Schrijf een brief

"Je kunt ook een brief aan de ander schrijven als je het schrijvend beter kunt verwoorden", aldus Kloeg. "Wat zou je willen delen? Wat wil je dat ze weten en welke vragen heb je aan hen?"

Samen leuk afsluiten

Net als in een liefdesrelatie kan het ook in een vriendschap zo zijn dat jullie levensdoelen niet meer overeenkomen.

Kloeg: "Dan is het mooi om te kunnen besluiten dat je samen een leuke tijd hebt gehad, maar dat het er voor de toekomst niet meer in zit. Je kunt het dan zelfs afsluiten met een leuke borrel, elkaar bedanken en het allerbeste wensen."

Wees dankbaar

"Een vriendschap ben je niet voor niets aangegaan. Kijk naar wat de ander voor je betekend heeft", zegt Brok.

"Sommige vriendschappen hebben misschien wel heel lang geduurd. Je hebt veel met elkaar meegemaakt. Hoe een vriendschap ook eindigt: de beste manier om het los te laten is om dankbaar te zijn voor wat wél waardevol was."