Velen van ons leerden op school: je begint een sollicitatiebrief met "geachte heer/mevrouw", 'ik' hoort niet aan het begin van een zin en aan het eind schrijf je dat je hoopt te worden uitgenodigd voor een gesprek. Maar is dat tegenwoordig nog zo? Taaltrainers geven tips over hoe formeel (of juist informeel) je motivatiebrief moet zijn.
"Geachte heer/mevrouw" is zeker niet altijd meer de beste aanhef voor een sollicitatiebrief, zeggen Benito Bekx, loopbaanadviseur en medeoprichter van BaazZ, en Irma Kop, hr-consultant bij TalentWave en trainer bij Boertien Vergouwen Overduin.
Bekx: "De groep die daar nog mee wil worden aangesproken, is klein." Wil je weten wat passend is? Verdiep je dan in de stijl van het bedrijf. Hoe word jij aangesproken in de vacaturetekst, hoe formeel is de sector en hoe spreekt het bedrijf de lezer aan op zijn website?
“Het veelvuldig gebruik van 'ik' zorgt voor irritatie bij recruiters.”
Benito Bekx, loopbaanadviseur
"In veel gevallen is 'beste' een prima aanhef. Ken je degene aan wie de brief gericht is? Dan kun je vervolgens de voornaam gebruiken. Anders is 'beste meneer' gevolgd door de achternaam beter. Sowieso kun je altijd beter iets te formeel dan iets te joviaal te zijn."
Wie op school geleerd heeft een motivatiebrief te schrijven, weet: de eerste zin mag je niet met 'ik' beginnen. En dat is nog steeds zo, zeggen Bekx en Kop. Sowieso zorgt het veelvuldig gebruik van 'ik' voor irritatie bij recruiters, waarschuwt Bekx. "Zeker als de ene na de andere zin daarmee begint."
Voorkom dat dus waar mogelijk. Kop: "Dat betekent niet dat je 'ik' helemaal niet mag gebruiken, dus bekijk per zin of je hem anders kunt formuleren, zonder dat hij omslachtig wordt."
Het gebeurt heel weinig, zegt Kop, maar je mag in een sollicitatiebrief zeker humor gebruiken. Graag zelfs: als je een grappige opmerking maakt, is de kans een stuk groter dat de recruiter zich jou na het lezen van de stapel brieven nog herinnert.
Bekx adviseert om - als je het bedrijf goed kent en weet wat passend is - te proberen om al in de eerste zin humor te gebruiken. "Als je schrijft: 'Op LinkedIn kwam ik de vacature voor X tegen en ik was meteen enthousiast', dan zullen veel recruiters je brief gelijk wegleggen."
“Als een bedrijf zelf smileys gebruikt in zijn communicatie, dan mag jij dat ook.”Irma Kop, hr-consultant
Voel je je niet zeker genoeg om humor te gebruiken? Zorg dan dat je eerste zin de lezer op een andere manier raakt, bijvoorbeeld door in te spelen op de actualiteit of je enthousiasme over het bedrijf te uiten.
Als er íéts in een tekst als niet-professioneel wordt gezien, dan is het wel het gebruik van emoji's. Toch zijn zelfs die niet volledig uit den boze. "Als een bedrijf ze zelf gebruikt in zijn communicatie, dan mag jij dat ook", zegt Kop. Ze refereert daarbij aan Coolblue, dat een smiley gebruikt aan het eind van zijn slogan 'alles voor een glimlach'.
Ook voor bepaalde functies kan het, zegt Bekx, zoals voor die van socialmediabeheerder, of bij "jonge organisaties waarin je in de vacaturetekst of op de website (bijna) emoji's kunt lezen". Een smiley met een knipoog raadt hij wel af, omdat die voor te veel verschillende interpretaties vatbaar is.
De meeste sollicitatiebrieven eindigen met een zin als: "Ik hoop mijn interesse en enthousiasme in een gesprek verder te kunnen toelichten." Niet doen, zeggen Kop en Bekx. "Waarom wacht je tot zij het initiatief nemen tot een gesprek?", vraagt Kop zich hardop af. "Nodig bijvoorbeeld eens de ander uit: 'Schikt het u om volgende week met mij in gesprek te gaan hierover?' Dat is niet alleen sterk, maar ook assertief: twee eigenschappen die hr-medewerkers en recruiters graag terugzien in kandidaten.
En dan, de allerlaatste woorden van je brief? "'Hoogachtend' is wel uit de tijd", zegt Kop. "De meeste mensen schrijven 'met vriendelijke groet' en dat is prima. Minder formeel moet het ook niet worden, dus eindig niet met 'groeten' of 'groetjes'." Bekx: "Ik sluit meestal af met 'hartelijke groet' of 'met hartelijke groet', maar daar kun je varianten op bedenken. Denk bij een vitaliteitscoach aan 'met vitale groet'. Ook daarmee kun je je onderscheiden en dat is wat je wil."
Lees ook bij Intermediair: 'Geen antwoord op je sollicitatiebrief? Zeven tips'