Klimaatvraag: wat als ik een duurzame levensstijl helemaal niet kan betalen?

Tesla's zijn duur. Warmtepompen ook. En voor vegetarische kipstukjes betaal je meer dan voor een ouderwetse plofkip. Voor wie nauwelijks rondkomt, staat milieubewust leven misschien niet op de eerste plek. Toch, zegt Babette Porcelijn van milieuorganisatie Think Big Act Now en auteur van het boek De Verborgen Impact: "Wie arm is, is juist een klimaatheld."

Babette Porcelijn, auteur van het boek De Verborgen Impact, heeft goed nieuws voor wie een beneden modaal inkomen heeft: je doet onbewust al een hoop voor het milieu. "Een stoere elektrische auto met de nieuwste snufjes; dat is nu juist geen duurzame keuze. De accu ervan wordt aan de andere kant van de wereld gemaakt en niet op een duurzame manier."

Porcelijn liet de verborgen impact van ons gedrag berekenen door de CE Delft. Bij klimaatbewust leven denken mensen vooral aan een elektrische auto, een prijzig klimaatneutraal huis en aan minder plastic verpakkingen, maar dat zijn niet de zaken die het meeste impact op milieuvervuiling hebben, zegt zij. "We hebben als consument veel meer impact dan we denken. Niet alleen met de 'klassiekers' auto, verwarming en elektra, maar juist aan de andere kant van de wereld, bij het maken en vervoeren van alle dingen die we dagelijks kopen."

Met stip bovenaan in de top tien van meest belastende zaken voor het milieu staat het kopen van spullen, rekende CE Delft uit. De gemiddelde Nederlander geeft jaarlijks 2.000 euro uit aan spullen, zoals elektronica en meubels. Een product met daarin zeldzaam materiaal, zoals een telefoon, heeft meer impact dan een badeendje, aldus Porcelijn. "Mijnbouw, industrie en transport zijn zo vervuilend, dat níet elk jaar de nieuwste telefoon kopen gelijk veel impact heeft."

Niet stressen over zonnepanelen

Op nummer twee staat het eten van vlees. En vlees vermijden is een goedkope manier om je impact op klimaatbelasting drastisch te verminderen. We gebruiken 88 kilo vlees per persoon per jaar, inclusief slachtafval en verspilling. Wat we echt eten is maar de helft. De klimaatbelasting van vlees omvat de hele productieketen, van het verbouwen van veevoer tot de bouw van wegen voor transport van vlees. Porcelijn: "We moeten naar het grotere plaatje kijken. Vlees opgeven klinkt moeilijk, maar als je er fitter van wordt, alternatieven vindt die net zo lekker zijn en minder geld uitgeeft, wat lever je dan precies in? Het framen van duurzaam leven als een elitedingetje, en 'ik moet van alles inleveren' klopt niet."

Wie arm is, zegt Porcelijn, is sowieso een klimaatheld. "Een groot huis verbruikt meer gas en elektra, maar er zijn ook veel meer extra materialen nodig die geproduceerd en vervoerd moeten worden. In plaats van in de stress zitten dat je geen warmtepomp of zonnepanelen kan betalen, is het slimmer om kleiner te gaan wonen. Dat vereist een andere manier van denken, want het lijkt logisch om juist steeds groter en ruimer te willen wonen. Echt duurzaam zijn gaat niet over hippe innovatieve snufjes, maar over heel andere dingen."

Wat goed is voor het klimaat, is vaak juist ook goed voor je portemonnee, zegt ook Milieu Centraal.

  • Grote dingen, zoals je auto wegdoen en niet meer vliegen hebben impact. Plastic verpakkingen vermijden óók, maar die vallen in het niet bij de impact van één vliegvakantie. Een retourtje Thailand met het vliegtuig kost evenveel CO2 als twee jaar een energiezuinig (label A) huis verwarmen. Bovendien is kamperen in Nederland veel goedkoper.
  • Verspil geen eten. Dat levert 155 kilo CO2 per persoon per jaar klimaatwinst op, rekende Milieu Centraal uit.
  • Ga of blijf klein wonen
  • Ga carpoolen of fietsend naar je werk. Iedere werkdag alleen in een eigen auto heen en weer naar het werk rijden leidt tot veel uitstoot van CO2. Bij een enkele reis van 40 tot 45 km is dat 4.000 kg CO2 per jaar. Met fietsen stoot je niets uit.
  • Koop tweedehands.