Lewis Pugh is de klimaatevenknie van Maarten van der Weijden. Net als de Nederlandse zwemmer is hij in topconditie, en dat moet ook, gezien de extreme omstandigheden die hij opzoekt. Afgelopen week zwom hij door stromend smeltwater ónder de ijskap van Antarctica. Volgens de vijftigjarige oud-commando, die aandacht vraagt voor klimaatverandering, was het "de mooiste en meest beangstigende ervaring" van zijn leven.
De geboren Brit, die ook de Zuid-Afrikaanse nationaliteit heeft, was na zijn tijd als militair bij de Britse elite-eenheid SAS nog vijf jaar advocaat, gespecialiseerd in zeerecht.
Daarna richtte hij zich volledig op zijn twee grote passies: zwemmen en milieubescherming. Zo pleit Pugh voor de totstandkoming van beschermde natuurgebieden in de oceanen, zoals de Rosszee aan de rand van de grote ijskap van Antarctica.
Om aandacht te vragen voor onder andere plasticvervuiling en de opwarming van de aarde zwom Pugh al meerdere keren onder extreme omstandigheden. Hij volbracht in etappes de volledige lengte van het Kanaal (560 kilometer) en is tot nog toe de enige persoon die in alle grote oceanen én 'de zeven zeeën' een lange afstand zwom.
Brit zwemt zonder duikpak onder smeltende ijskap door
Het zwaarst zijn de omstandigheden in ijswater, vertelt Pugh, die een methode heeft ontwikkeld om zijn lichaamstemperatuur tot 38,2 graden te verhogen voor hij het water in gaat. Mensen die dit ongetraind doen, gaan in korte tijd dood, omdat het lichaam de temperatuurschok niet aankan en onder meer de ademhaling niet meer werkt.
Hij zwom eerder op de Noordpool, waar het zoute water een temperatuur van -1,7 graden had, en in zuurstofarme lucht in een smeltwatermeer op 5.000 meter hoogte op de Mount Everest. "Maar niets was zo extreem als zwemmen onder de ijskap op Antarctica."
"Het was de mooiste en meest angstaanjagende zwemtocht die ik ooit heb gemaakt. Elke tint blauw, en dan plots complete duisternis. Halverwege hoorde ik een geweldige knal boven me en dacht ik dat mijn tijd gekomen was. Gelukkig was het alleen het schuiven van het ijs...", zo schrijft Pugh op Twitter.
East Antarctica is the coldest place on earth, and yet I was able to swim down a river under the ice-sheet. It was the most beautiful and terrifying experience of my life, and comes with an important message for us all. https://t.co/kl3eAkgXcS Please share. #Antarctica2020
Dat ook op de koudste plek op aarde meren en rivieren van smeltwater vormen, is een verontrustend teken, zegt Pugh. Als speciale VN-ambassadeur voor de oceanen roept hij landen op om bij de klimaattop in Glasgow van december "meer te doen of uit de weg te gaan".
De ijskap van Antarctica werd lange tijd stabieler geacht dan die van Groenland. Daar is in de afgelopen jaren verandering in gekomen, vertelt Pugh: in tien jaar tijd is het ijsverlies er verdrievoudigd.
Pugh wordt tijdens zijn zwemtochten bijgestaan door de beroemde Russische oud-ijshockeydoelman Viacheslav 'Slava' Fetisov. "Onze wereld heeft meer verdedigers nodig", zo zegt Fetisov.
I swam here in East Antarctica to bring you this message: Having witnessed the rapid melting in this region, I have no doubt that we are now facing a climate emergency. At #COP26, world leaders need to step up or step aside. Time is running out. Please share. #Antarctica2020