De prijs van palladium, een edelmetaal dat onder meer wordt gebruikt in katalysatoren, schiet als een raket omhoog en het goedje is nu duurder dan goud. De vraag wordt vooral opgedreven door de toename van hybride auto's, strengere milieueisen en China. Maar het kan in één keer gedaan zijn met de opmars, als de elektrische auto de hybride voorbij gaat.
Elke auto heeft een katalysator waardoor de uitlaatgassen schoner of op zijn minst minder schadelijk zijn dan zonder. Dat gebeurt dankzij een chemische reactie waarbij edelmetaal als geleider dient. Dat edelmetaal kan platina zijn, of palladium. "Omdat de milieueisen steeds strenger worden, neemt de vraag naar het edelmetaal dus ook toe", zegt een woordvoerder van de BOVAG.
Edelmetaalspecialist Georgette Boele van ABN AMRO bevestigt dat. "In China worden steeds meer auto's verkocht en het land heeft de milieueisen opgevoerd."
Bovendien is voor hybride auto's, die al jaren aan een opmars bezig zijn, palladium bij uitstek de geschikte geleider. Het wordt ook gebruikt in benzineauto's, die gewild zijn in China. Tot zover de vraagkant. Het aanbod houdt juist niet over. "De grootste producenten van palladium zijn Rusland en Zuid-Afrika", weet Boele. Die landen zijn samen goed voor bijna 80 procent van de totale productie.
De Verenigde Staten (7 procent), Canada (eveneens 7 procent) en Zimbabwe (6 procent) spelen een bescheidenere rol. "De Russische markt is vrij ondoorzichtig, maar in Zuid-Afrika speelt het een rol dat de stroomvoorziening bij de mijnen hapert, waardoor de productie belemmerd wordt", zegt Boele.
Bovendien zijn er weinig reserves, waardoor nu tekorten ontstaan. "Van goud zijn altijd reserves, in de vorm van juwelen, daar zit heel veel voorraad."
Als de goudprijs oploopt, laten mensen eerder sieraden omsmelten om te verkopen. Palladium heeft echter alleen industriële toepassingen. Wel wordt het al langer gebruikt in katalysatoren. "Dus als de prijs toeneemt, zal de recycling iets toenemen", aldus Boele. Maar dat zal niet voldoende zijn om aan de vraag tegemoet te komen.
"Het probleem is wel eindig", merkt de woordvoerder van de BOVAG op. "Want over veertig jaar rijden we allemaal elektrisch en zijn geen katalysatoren meer nodig."
Voorlopig loopt de prijs van palladium wel alleen maar op. "Vorig jaar is de prijs omhooggegaan van 1.400 dollar per ounce naar 1.940 dollar. Nu staat het op 2.500 dollar", zegt Boele. Ter vergelijking: voor goud wordt nu 1.550 dollar per ounce betaald.
Toch adviseert de edelmetaalspecialist niet om in het edelmetaal te investeren. "Het feit dat het bij elektrische auto's helemaal niet meer nodig is, hangt toch boven de markt. En als een prijsstijging zo hard gaat, kan het ook weer flink omlaaggaan."