Sinds de jaarwisseling is Nederland in één klap elf (multi)miljonairs rijker. Twee loterijdeelnemers wonnen de oudejaarsklapper van de Staatsloterij en negen deelnemers vielen in prijzen bij de Nationale Postcode Loterij. Hoe kunnen kersverse geluksvogels het best met hun gewonnen euro's omgaan? En maakt geld echt gelukkig? "Nederlanders gooien hun leven niet om, dat is niets voor ons."
"Laten we vooropstellen: het is geweldig om te winnen. Maar er komt zoveel over de winnaars heen", zegt Bea Post die al dertig jaar bij de Postcode Loterij werkt. "Ik heb winnaars gesproken die zeiden 'Ik heb echt een rottig half jaar achter de rug'. Niet dat ze het geld terug willen geven, maar omdat ze overdonderd waren." Ze is continu bereikbaar voor de winnaars, die haar voor alles mogen bellen.
Want het leven van nieuwe miljonairs gaat niet altijd over rozen. "Op Nieuwjaarsdag heeft een aantal ouderen miljoenen gewonnen. Zij moeten beslissen wat ze daarmee willen: zelf besteden en het geld met warme hand doorgeven aan hun kinderen, of wachten tot ze overlijden? Soms wonen winnaars in een sociale huurwoning - wat dan dus niet meer mag - en ontvangen zorg- en huurtoeslag."
"Zeker voor mensen die voordat ze wonnen ieder dubbeltje omdraaiden om rond te kunnen komen, gaat het winnen van miljoenen niet in de koude kleren zitten", zegt Harry Schoots, vermogensadviseur van Van Lanschot. Hij is de contactpersoon voor winnaars van de Staatsloterij en heeft afgelopen jaren "meer dan tien" winnaars van de Staatsloterij bijgestaan.
Waar Schoots mee begint: schreeuw niet van de daken hoeveel miljoenen je op je bankrekening gestort hebt gekregen. "Hoe kleiner je het houdt, hoe makkelijker mensen met hun sudden wealth kunnen omgaan. Wil je toch uitleggen hoe je die nieuwe auto of verbouwing hebt kunnen financieren, houd dan het precieze prijzengeld in het midden."
Je kunt best vertellen dat je een mooie nieuwe Ferrari van prijzengeld hebt gekocht, maar laat het gewonnen bedrag dan in het midden (Foto: Getty Images)
Omdat het best eenzaam kan zijn aan de top, organiseert de Staatsloterij elk jaar het Lotgenotendiner. Alle miljoenenwinnaars worden uitgenodigd om met elkaar te delen hoe hun levens zijn veranderd en waarin ze geïnvesteerd hebben. Bij de laatste editie waren dertig prijswinnaars aanwezig.
Want het winnen van de loterij mag dan een droom zijn die eindelijk werkelijkheid wordt, het kan ook heel wat stress opleveren. Bankier Schoots: "De grootste zorg van een van mijn klanten was: Hoe zorg ik ervoor dat mijn kinderen hun studie afmaken en dat ze niet denken dat ze nooit meer hoeven te werken?"
Een villa met zwembad, een luxejacht of toch een eigen helikopter (of alle drie)? Wat doe je met je geld als je álles kunt kopen wat je wilt? "Doe in eerste instantie niet te veel. Laat het een paar maanden rustig bezinken. Ik heb mensen begeleid die direct een nieuwe woning kochten op een plek waarvan ze achteraf dachten: hier word ik helemaal niet gelukkig", zegt Schoots.
“Zorg er in het begin vooral voor dat je geniet. Die gedroomde verbouwing, grote reis met het gezin of mooie auto komen wel.”Tatiana Pijnenburg, Staatsloterij
Afgelopen jaar kwamen ruim twintig nieuwe miljonairs hun papieren lot bij prijsbegeleider Tatiana Pijnenburg van de Staatsloterij verzilveren. Zodra mensen meer dan 100.00 euro winnen, zit zij erbij. "Ik zeg altijd: 'Koop iets leuks voor jezelf, zoals die telefoon die je al heel lang wilde hebben en doe niet direct allemaal grote investeringen.' Het is al ingewikkeld genoeg, zorg er in het begin vooral voor dat je geniet. Die gedroomde verbouwing, grote reis met het gezin of mooie auto komen wel."
Als de slingers weer zijn opgeborgen en de dagelijkse sleur weer z'n intrede doet, is het tijd om een financieel plan op te stellen. "Dit hoeft niet meteen, het kan ook een aantal maanden of jaren na het winnen van de prijs", zegt Schoots. Het geld alleen maar op de spaarrekening zetten, is op langere termijn geen goede optie. "Met de huidige negatieve rente loopt dat aardig in de papieren."
"De bedragen waar we het over hebben - 15 miljoen euro of meer - gaan het bevattingsvermogen voorbij. Dat gaat ook weleens fout." Hij raadt nieuwe miljonairs daarom aan een plan op te stellen met wat ze écht willen, ook op de lange termijn. "Boten zijn minder populair, mensen doen juist vaak goede dingen met hun geld. Ik kende een vrouw wier partner was overleden aan een ernstige ziekte. Zij heeft een stichting opgericht waarmee onderzoek werd gedaan naar die ziekte."
“Nederlanders gooien hun leven niet om, dat is niets voor ons.”Bea Post, prijsbegeleider bij de Nationale Postcode Loterij
"Nederlanders gooien hun leven niet om, dat is niets voor ons. Ik heb maar één keer meegemaakt dat iemand het radicaal anders ging doen. Maar hij was terminaal ziek, dus dat snapte ik ook", zegt Post van de Postcode Loterij. Ze krijgt dagelijks telefoontjes met vragen als: 'Ik heb drie kinderen, moeten zij nu ook meer zakgeld krijgen?', 'Moet ik ergens anders gaan wonen?', 'Iemand heeft gevraagd of hij geld mag lenen, moet ik dat doen?'
Bea Post, de prijswinnaarbegeleider van de Nationale Postcode Loterij (Foto: Roy Beusker).
"Wil je een vriend financieel helpen, doe dan een schenking en geen lening. Dan weet je van tevoren al dat je het geld toch niet terugkrijgt en kan het je vriendschap ook niet in de weg zitten", raadt Schoots aan. Uit onderzoek van de Postcode Loterij naar de Kanjer van vorig jaar, die in het Groningse Glimmen viel, bleek dat 62 procent van de winnaars zegt anderen te hebben geholpen met het gewonnen geld.
Dan de hamvraag: maakt geld gelukkig? Daarover zijn de onderzoeksresultaten en meningen verdeeld.
Voor Bea Post van de Postcode Loterij is het zo klaar als een klontje. "Natuurlijk maakt geld niet gelukkig. Ze hebben geluk gehad dat ze hebben gewonnen. Maar financiële ruimte alleen is niet genoeg. Geluk zit in jezelf."
En dan zijn er nog die pechvogels die hun lot kwijt zijn. "Ja, helaas, dat gebeurt", verzucht Pijnenburg van de Staatsloterij. "Het is het bewijs voor je prijs, dus je hebt het wel echt nodig."
