Je bent uitgeput, niet gemotiveerd en de prestaties op je werk zijn niet om over naar huis te schrijven. Is het een burn-out, of verveel je gewoon stierlijk op je werk? De 'bore-out' moet je niet onderschatten.
Zowel Desiree Pennings (36) als Eveline Meijvogel (49) dacht aanvankelijk aan een burn-out toen zij zich steeds minder goed in hun vel voelden op het werk. Ergens klopte die beredenering alleen niet.
Beide vrouwen verveelden zich dood en er was geen sprake van een te hoge werkdruk. Nu weten ze dat ze niet te maken hadden met een burn-out, maar met een bore-out; een conditie die qua symptomen erg op een burn-out lijkt, maar waarvan de oorzaak een structureel gebrek aan uitdaging is.
Bore-out; weer zo'n modewoord voor een depressie of een manier voor coaches en psychologen om geld te verdienen, denken veel mensen. Maar wie het enkel over burn-out en bore-out als modeverschijnsel heeft, ondermijnt volgens psycholoog Frederike Mewe de noodzaak om mensen en organisaties die eronder lijden te helpen.
Mewe heeft een hoofdstuk over bore-out geschreven in het boek Werkstress Alfabet en stelt dat het logisch is dat er met een andere tijdsgeest ook nieuwe ziektebeelden ontstaan. In plaats van ons druk te maken over de psychologische vocabulaire, kunnen we beter op zoek gaan naar oplossingen. Daar is echter nog te weinig aandacht voor.
Ook managementconsultant, organisatieadviseur en coach Edger Gubbels ziet de afgelopen twee jaar steeds meer klanten die te maken hebben met bore-out. "Het is zeker een symptoom van de huidige economie", zegt hij. "Nu het economisch beter gaat, zie je dat veel bedrijven vooral willen produceren. Tijd voor persoonlijke begeleiding en evaluatie is er niet."
“Het is zeker een symptoom van de huidige economie.”
Edger Gubbels
Bij de werving en selectie zit het volgens Gubbels nog wel goed, maar wanneer de persoon eenmaal is aangenomen, wordt er weinig in zijn of haar ontwikkeling geïnvesteerd.
Gubbels vergelijkt het met een liefdesrelatie: "In het begin ben je verliefd en is alles nog leuk en nieuw. Maar op een gegeven moment is de verliefdheid over en dan begint de relatie pas echt. Om het op langere termijn te laten werken, is het vanaf dat moment van cruciaal belang om elkaar te blijven inspireren en uitdagen."
Omdat de bore-out een redelijk onbekend fenomeen is, begreep Pennings lange tijd niet wat er met haar aan de hand was.
Tien jaar geleden werkte ze bij een uitgeverij. Hoewel de functie niet onder haar opleidingsniveau was, verveelde ze zich enorm. Ze kreeg depressieklachten en had geen zin meer in haar werk. "Er waren wel vijf of zes redacteuren in dienst. Achteraf gezien waren we onwijs overbezet en was er niet genoeg werk."
De meeste van de werknemers namen het voor lief. Pennings en een andere collega zijn opgestapt. De huisarts zei dat ze overspannen was. Pennings dacht zelf aan een quarterlifecrisis.
“Achteraf gezien waren we onwijs overbezet en was er niet genoeg werk.”
Desiree Pennings
Pas na een terugval bij een nieuwe baan, die weinig uitdaging bood, kwam Pennings een artikel over bore-out waarin ze zichzelf herkende tegen. Maar onderhandelen over de verantwoordelijkheden met de baas zat er niet in. "Die had daar geen oren naar."
Voor Meijvogel (49) begon het werken onder haar niveau al op school. Ze begon op het vwo en zakte naar de mavo. Daarna rondde ze het mbo af. "Ik ben zelf ook gaan denken dat ik wel dom moest zijn, omdat ik bij simpele opdrachten steekjes liet vallen en het me niet lukte om woorden te stampen", zegt ze.
“Ik ben zelf ook gaan denken dat ik wel dom moest zijn.”
Eveline Meijvogel
Inmiddels is ze erachter dat het tegenovergestelde waar is. Meijvogel is hoogbegaafd. "De psycholoog heeft me uitgelegd dat juist mensen die een hoge intelligentie hebben slecht gaan presteren wanneer ze onder hun niveau werken."
Na vele jaren zoeken naar gepast werk, is Meijvogel voor zichzelf begonnen als tekstschrijver. Weinig bedrijven durven een werknemer met mbo-diploma meer verantwoordelijkheden te geven.
Mewe schrijft dat het van belang is om niet over je grenzen heen te gaan, maar ze wel op te zoeken. We zijn volgens haar collectief bang geworden voor elke vorm van stress.
Terwijl positieve stress juist nodig is om je voldaan te voelen en jezelf te ontwikkelen. Volgens Gubbels is het een kwestie van lef en assertiviteit tonen. De werknemer moet durven aangeven wanneer die zich verveelt en de werkgever moet een capabel iemand meer verantwoordelijkheden durven geven.
"Vorig jaar had ik een klant die was aangenomen als beleidsmedewerker op academisch niveau", herinnert Gubbels zich. "Zij merkte al gauw dat ze sneller was dan de andere medewerkers. Maar in plaats van haar op moeilijkere projecten te zetten, verzon de intern directeur extra klusjes voor haar."
Op deze manier wordt een medewerker volgens de coach klein gehouden. Binnen een jaar is de vrouw in kwestie weer vertrokken bij het bedrijf. Gubbels: "Dan heb je twee verliezende partijen. Het bedrijf had veel meer aan haar kunnen hebben en zij zit met een deuk in haar zelfvertrouwen."