Een mailtje, dat ene berichtje op WhatsApp en daarna toch nog éven Facebook checken: wie niet oplet, komt helemaal niet meer aan werk toe. Zo geef je je hersenen wat rust van al dat digitale geweld én je je taken afkrijgt.
Je brein heeft het zwaar te verduren met de huidige technologie. De constante stroom van piepjes, berichten en notificaties die het van je telefoon en laptop krijgt, zorgen weliswaar voor een beetje van de geluksstof dopamine, maar ze zorgen er ook voor dat je verslaafd raakt en snakt naar nóg een berichtje via WhatsApp, of een like voor je foto.
Niet alleen in ons privéleven, ook binnen de kantoormuren zorgt die verslaving voor problemen, schrijft Belgische neuropsychiater en auteur van het boek Zo haal je meer uit je brein Theo Compernolle. "Het gegeven dat we de hele dag bereikbaar kunnen zijn, is een prachtig gegeven voor op de werkvloer."
Hij herinnert zich zijn scriptie, waarbij hij met een beetje ongeluk zes weken moest wachten op één wetenschappelijk artikel uit de bibliotheek. "Dat staat nu binnen anderhalve seconde voor je neus, via Google."
Maar het daadwerkelijk altijd bereikbaar zijn heeft een grote weerslag op de hersenen. "Als we bezig zijn met alle berichten die we binnenkrijgen, gebruiken we vooral ons reflexbrein. Dit is het oude gedeelte van ons brein, dat vooral reageert op stimuli en impulsen. Het reageert razendsnel, maar echt nadenken doet het zelf niet."
“Multitasken werkt niet.”Theo Compernolle, neuropsychiater
Het denkend brein daarentegen is doelgericht. Zo doelgericht, dat het maar één ding tegelijkertijd kan. "Daarom werkt multitasken niet, maar kost het bijvoorbeeld ook veel tijd om weer in je workflow te komen als je afgeleid wordt door je telefoon of e-mailnotificatie."
Margriet Sitskoorn, hoogleraar klinische neuropsychologie aan Tilburg University, ziet steeds meer mensen zich als slaaf van hun telefoon gedragen. "De informatie die we vandaag de dag binnenkrijgen doet een beroep op de oude structuren in ons brein. Die reageren heel heftig op emotionele dingen die belangrijk zijn voor overleving: seks, status, angst, voedsel."
Beide wetenschappers benadrukken dat de technologie op zichzelf niet het probleem is. "Wat steekt is de manier waarop mensen het gebruiken", aldus Compernolle. "We zijn zo langzamerhand verslaafd aan technologie."
De mate van stress die daaruit voortkomt, is hetgeen dat onze hersenen aantast, aldus Sitskoorn. "Het constante gevoel van aanstaan, bereikbaar zijn. Dat heeft zijn weerslag op de hippocampus, het gebied in je hersenen dat je gebruikt voor het herinneren van zaken en je emotieregulatie."
Andere gebieden die bijna iedereen op zijn werk gebruikt, zijn de prefrontale cortex, goed voor het doelen voor ogen houden, je aandacht erbij houden en het plannen van zaken, en je neocortex, de schil die over je hersenen zit en eruitziet als een walnoot. "Daar wordt informatie bij elkaar gebracht."
Toch is het niet onmogelijk om je brein optimaal te gebruiken op kantoor. Al vraagt het wat doorzettingsvermogen. "In feite ben je een junk van je notificaties, en daar moet je letterlijk van afkicken", aldus Sitskoorn.
Een goed begin is volgens Sitskoorn het checken van je e-mail op gezette tijden. "Twee keer per dag: aan het begin en het eind. Op die manier kun je je blijven focussen op de belangrijke zaken." Denk je dat je écht onmisbaar bent? Stel een out of office in met de boodschap dat je twee keer per dag je mail checkt. "Dan weten afzenders waar ze aan toe zijn."
“We laten onze telefoon onze aandacht sturen.”Margriet Sitskoorn, hoogleraar klinische neuropsychologie
Een andere tip, die wellicht voor de hand liggend lijkt, maar toch nog weinig wordt opgevolgd: leg je telefoon weg. "We laten onze telefoon onze aandacht sturen." Leg je telefoon bij een collega, stop hem in je tas of leg hem desnoods in een andere ruimte. "Op die manier vraagt het steeds minder je aandacht", aldus Sitskoorn.
Het derde punt is het trainen van je aandacht. "Aandacht wordt het nieuwe goud genoemd. Van de MAX Geheugentrainer tot apps die mindfulness bieden: probeer je aandacht zo lang mogelijk vast te houden bij een bepaald onderwerp", aldus Sitskoorn.