Drie maaltijden per dag. Het is er bij iedereen ingestampt, maar in de praktijk slaan we er wel eens eentje over. Is dat echt slecht voor je?
Ontbijten, lunchen en avondeten en daarnaast vier tussendoortjes op een dag, dat zijn de richtlijnen van het Voedingscentrum. Maar niet iedereen houdt zich daaraan. Vooral het ontbijt moet het ontgelden. Uit onderzoek blijkt dat een op de vijf Nederlandse werknemers het ontbijt regelmatig overslaat.
Waarom drie maaltijden het advies is
Het advies van het Voedingscentrum is vooral belangrijk voor de gezondheid van de tanden, meldt woordvoerder Patricia Schutte. "In vrijwel al het eten en drinken zitten suikers en zetmeel, die worden omgezet in zuren. Die veroorzaken op hun beurt gaatjes."
"Wanneer je je aan het advies van drie hoofdmaaltijden per dag houdt en niet vaker dan vier keer iets tussendoor eet, is de kans op gaatjes klein. Dan krijgt je gebit voldoende kans zich te herstellen."
Ontbijt overslaan vergroot kans op ongezond eten
"Er is te weinig bewijs voor andere aspecten van de gezondheid om het advies aan te passen naar meer of minder. We kunnen nog niet zeggen hoeveel eetmomenten en welke tijdstippen ideaal zijn voor het behouden van een gezond gewicht en een lager risico op ziekten", zegt Schutte.
“Mensen die het ontbijt overslaan, hebben vaker last van overgewicht” - Edith Feskens, hoogleraar Voeding en Gezondheid
"Wat we zien, is dat mensen die het ontbijt overslaan, vaker last hebben van overgewicht," vult Edith Feskens, hoogleraar Voeding en Gezondheid bij Wageningen University & Research (WUR), aan.
"Maar dat zijn de mensen die het ontbijt overslaan en later in de ochtend meer gaan snacken, en dan vooral de tussendoortjes met meer vet en suiker."
"Sla je het ontbijt of de lunch over, maar ga je niet snacken en nuttig je daarentegen een gezonde maaltijd waar je ook nog eens rustig de tijd voor neemt, dan zijn er geen ongezonde effecten voor je gezondheid en heb je dus niet meer kans op overgewicht."
Voordelen van een maaltijd overslaan
Het overslaan van een van de drie maaltijden kan, mits je niet snackt, zelfs voordelen hebben, weet Feskens. "Zeker als er meer dan zestien uur gevast wordt, kan het gunstige effecten hebben. Dit wordt ook wel intermittent fastinggenoemd."
"Veel mensen ontbijten of dineren dan niet, of in ieder geval niet volgens de gangbare tijdstippen. Hierdoor ben je langer nuchter sinds de vorige maaltijd. Dat is gunstig voor de stofwisseling en het risico op overgewicht en diabetes type 2."
Waarom het gunstig is, is nog niet helemaal duidelijk. "Het kan komen door gunstige effecten op de samenstelling van de darmflora, of doordat het beter aansluit bij het 24 uursritme van hormonen als insuline en leptine", legt Feskens uit. "Maar het kan ook komen doordat het lichaam een deel van de tijd lage bloedsuikerspiegels heeft en dan vetzuren gaat verbranden."
"Deze voordelen lijken niet te gelden voor de lunch, omdat je dan niet zestien uur kunt vasten. Echter kun je ook de lunch overslaan, hoewel ik die juist zie als belangrijkste maaltijd."
Zorg voor gezonde eetgewoonten
Voor je gezondheid is het dus niet noodzakelijk om drie maaltijden per dag te eten of zeer regelmatig te eten. Het lijkt er vooral om te gaan dat je gezonde eetgewoonten hebt en aan de aanbevolen kilocalorieën komt.
“Het gaat vooral om de totale hoeveelheid energie die je op een dag binnenkrijgt en de hoeveelheid inspanning die daartegenover staat” - Edith Feskens, hoogleraar Voeding en Gezondheid
Heb je een gezond gewicht, dan ligt deze aanbeveling voor mannen op 2.500 en voor vrouwen op 2.000. Feskens: "Het gaat vooral om de totale hoeveelheid energie die je op een dag binnenkrijgt en de hoeveelheid inspanning die daartegenover staat."
Woordvoerder Schutte adviseert wel om te ontbijten, lunchen en dineren: "Zo weet je zeker dat je voldoende voedingsstoffen binnenkrijgt en het past goed bij de dagindeling van de meeste mensen." Schrap je echter een maaltijd maar krijg je verder wel voldoende voedingsstoffen binnen, dan is dat niet erg, geeft ze toe.
Feskens vindt het wel tijd om de drie traditionele maaltijden iets meer los te laten. Ze tipt: kijk eens af bij de Zuid-Europeanen en Scandinaviërs. "Zij hebben de lunch als grootste, warme maaltijd. Dat is gezonder, omdat je lijf dan nog voldoende tijd heeft voor de spijsvertering. Plus, een zware maaltijd vlak voor het slapengaan gaat vaak samen met slecht slapen."