“Splish splash, I was taking a bath”

Heerlijk ontspannen in een warm bad met een lekker geurend zeepje of badschuim. Voor sommige mensen is dit het moment van “wash away your troubles with some bubbles”, met andere woorden het moment om alles even los te laten. Maar wist je dat teveel baden juist slecht is voor het lichaam?

Baden is het fenomeen dat al ver voor onze tijd afstamt. Zelfs de Romeinen hadden vroeger hun badhuizen, die naast het baden ook gebruikt werden ter ontspanning. Ook de Chinezen waren bekend hiermee. In deze cultuur werden speciaal medicijnen, bloemen en kruiden in warm water gemixt om de Yin te herstellen, de energie die onder meer voor water, stilte en rust staat.

Baden is ontspannend

Dat is ook zo bewezen uit een onderzoek in 2002 van Psycholoog Neil Morris. Hij deed een onderzoek naar de psychologische effecten van het baden. Uit dit onderzoek bleek dat baden een positieve invloed heeft op het algemeen psychologisch welzijn van de mens. Het onderzoek toonde een significante daling in gevoelens van pessimisme over de toekomst en toenames in positieve gevoelens (geluk, plezier). Tijdens het baden wordt het gelukshormoon serotonine aangemaakt en het warme water zou de stress wegnemen. Dus net zoals de Romeinen en Chinezen ook dachten, zorgt baden werkelijk voor ontspanning.

Ook volgens de onderzoeker van het Radboud UMC, Thijs Eijsvogels komen de meeste mensen heel erg ontspannen uit bad. Volgens Eijsvogels zorgt het nemen van een warm bad ervoor dat de bloedvaten van de huid zich gaan verwijden. Hierdoor kan de lichaamstemperatuur toenemen, waardoor de stofwisseling iets sneller is dan in een normale rusttoestand. Door een versnelde stofwisseling worden meer calorieën verbrand dan in een normale rusttoestand. "Maar dat heeft niet veel invloed op het functioneren en werkt ook niet uitputtend. Sterker nog: ik denk dat de meeste mensen juist heel ontspannen en relaxt uit bad komen."

Weken in warm water is juist slecht voor de huid

Alhoewel baden positieve effecten heeft op het psychologisch welzijn, is de huid juist minder blij met het weken in warm water. Wanneer de huid in contact komt met water, droogt het uit. Dit kan tegenstrijdig klinken, dermatoloog Marjolein Leenarts legt het volgende uit: Na een bad of douche wordt het water dat op de huid ligt verdampt en wordt er water/ vocht uit de huid weggenomen. In koude klimaten hebben mensen hier al snel last van, omdat de huid dan al extra te lijden heeft door weer en wind.

Zeep maakt het allemaal erger

Het zal wel vies klinken om jezelf alleen met water af te spoelen, dat zal je normaliter ook niet gewend zijn. Volgens Dermatoloog Leenarts moeten we juist terughoudend zijn met het gebruiken van zeep. Onze huid heeft van nature oliën (een vetlaag) die de huid beschermen. Door zeep te gebruiken tasten we deze beschermlaag aan, waardoor het effect van uitdrogen nog groter wordt. En de combinatie van zeep en heet water is nog schadelijker dan je dacht! Je wast dan letterlijk de natuurlijke huidvetten helemaal eraf.

Overmatige hygiëne kan eczeem veroorzaken

Bij eczeem ontstaan er droge, schilferige, rode plekken op de huid, soms met bultjes en blaasjes. Als je krabt hieraan kan het gaan bloeden en kan de eczeem gaan verergeren. Het is eigenlijk niets anders dan een allergische reactie van de huid. In sommige gevallen is hier een aangeboren aanleg voor (atopisch eczeem). Net zoals je geboren wordt met bruine ogen, kan er ook een genetische aanleg zijn voor eczeem, maar een veel voorkomende oorzaak van eczeem is ook overmatige hygiëne. De meeste mensen denken dat eczeem veroorzaakt wordt door een slechte hygiëne, terwijl het tegendeel hiervan juist waar is. Bij veel mensen met eczeem is de natuurlijke vet barrière van de huid niet goed aangelegd, waardoor er een droge huid ontstaat. Volgens Dermatoloog Leenarts heeft de droge schrale of schilferende huid in dit geval een goede verzorging nodig met douche- of bad producten op oliebasis, die de huid beschermen tegen uitdroging. Bij ernstig eczeem is het natuurlijk raadzaam een juiste behandeling te nemen met de voorgeschreven medicatie van je arts. 

Moeten we baden opgeven?

Nee natuurlijk niet, dat zouden we gerust moeten kunnen. Dermatoloog Leenarts raadt aan dit liever niet vaker dan drie keer per week te doen of liever niet te lang te blijven liggen in een bad, vooral wanneer je een droge huid hebt. Want hoe langer je in bad ligt, hoe meer je huid uitdroogt. Ook met “ouderwets wassen met een washandje is er niets mis". Daarnaast zouden er ook douche- of bad producten en bodycremes op oliebasis gebruikt kunnen worden.

Let er wel op dat het baden belangrijker gaat worden rond de puberteit, vanwege de apocriene zweetklieren die in deze periode beginnen te werken. Het is dan niet raadzaam om het baden over te slaan, want dan loop je rond met een typische zweetgeur die niet aangenaam is.