Soms vraagt het leven meer dan we aankunnen en zijn we niet in de gelegenheid om onszelf aan te passen. Je kunt het gevoel krijgen “opgebrand” te zijn, geen energie hebben of geen motivatie meer kunnen vinden voor de bezigheden op het werk. In dit geval wordt er gesproken van een “burnout”. Een burnout kan organisatorische gevolgen hebben, maar ook gevolgen voor het individu.
Wat is een burnout?
Volgens de wetenschap wordt burnout gedefinieerd door een combinatie van drie clusters. Het is een syndroom van:
Deze definitie wordt ook gehanteerd in de internationaal meest gebruikte vragenlijst voor burnout: de Maslach Burn-out Inventory (MBI), die in 1981 gepubliceerd werd door de Amerikaanse psycholoog Christina Maslach.
Burnout kan directe consequenties hebben voor de gezondheid van medewerkers; Geestelijke, maar ook lichamelijke klachten kunnen optreden, die ervoor zorgen dat het dagelijks functioneren van de medewerker achteruit gaat. Daarnaast kan het ziekteverzuim toenemen, maar ook de werktevredenheid of het werkgeluk van de medewerkers kan een dreigend probleem vormen voor de organisatie.
Hoe herken je een burnout?
Een burnout kun je herkennen aan psychische en lichamelijke symptomen.
De psychische klachten zien er als volgt uitzien:
De lichamelijk klachten zijn:
Hoe ontstaat een burnout?
Volgens psycholoog Wilmar B. Schaufeli kan een burnout verklaart worden door een verstoorde balans tussen werkgerichte kenmerken, maar ook persoonsgerichte kenmerken.
Een verstoorde balans kan ontstaan tussen de volgende werkkenmerken:
Het gaat dus om een verstoorde balans tussen enerzijds wat iemand allemaal moet doen op het werk (van de leidinggevende of van zichzelf), en anderzijds wat diegene allemaal terug krijgt van zijn werk, bijvoorbeeld autonomie, waardering, gezellige collega’s, een goed salaris, prettige werkroosters, zien dat het werk resultaat oplevert.
Een burnout hoeft niet altijd veroorzaakt te worden door de werkomgeving, maar kan ook verklaart worden door persoonlijkheidskenmerken. Bij deze benadering wordt verondersteld dat de aanwezigheid van specifieke persoonlijkheidstrekken de kans vergroot dat medewerkers “burned out” zullen raken. Zo kan bijvoorbeeld het evenwicht bij de perfectionist of mensen die moeilijk “nee” kunnen zeggen eerder verstoord raken dan bij bevlogen medewerkers. Bevlogen medewerkers zijn degenen die erg genieten van hun werk en dus minder kans hebben op een burnout, maar wanneer zij hun werk niet weten los te laten kan dit juist averechts werken. Workaholics die niet werken voelen zich juist nutteloos en hebben daardoor een verhoogd risico op een burnout, zegt Schaufeli.
Hoe kun je een burnout voorkomen?
De meest voorkomende oorzaken van een burnout zijn: werkstress en privé stress. Een burnout kun je veel makkelijker voorkomen dan genezen. Om het te voorkomen worden de volgende tips aanbevolen: