Nederland - Het alcoholgebruik van de Nederlander is gaan veranderen. Veel mensen drinken een maand lang geen alcohol in januari. Maar ook de rest van het jaar is het niet of minder drinken van alcohol een trend. Ook de verkoop van alcoholvrije drank zit in de lift. Hoe komt dit?
Uit een onderzoek bleek dat supermarktklanten tussen de 18 en 39 jaar het afgelopen jaar vaker alcoholvrij bier en alcoholvrije wijn gekocht hebben dan voorheen. Het marktonderzoeksbureau deed het onderzoek onder vijftienhonderd respondenten die in 2018 in de supermarkt drank kochten en stelde een flinke opmars van alcoholvrije bieren, radlers, ciders en wijnen vast.
Vooral alcoholvrije wijn is in opkomst. Daarvan zijn Nederlanders 37 procent meer gaan drinken. Dat komt vooral doordat het aanbod er hiervoor niet of amper was. Alcoholvrij bier daarentegen heeft een segment dat vijftien keer groter is. Ook daarvan is men meer gaan drinken; de verkoop steeg met 33 procent. Dat geldt ook voor alcoholvrije cider (33 procent) en radler (30 procent). Het Nederlands Instituut voor Alcoholbeleid (STAP) constateert dat er over het algemeen sowieso minder alcohol wordt gedronken.
Nederlandse Brouwers, de overkoepelende organisatie die de belangen van tien in Nederland gevestigde bierbrouwerijen behartigt, publiceert ieder jaar cijfers over het biergebruik in Nederland. Zij bespeurt ook een stijging in de verkoop van alcoholvrij bier en verwacht dat die alleen nog maar aanhoudt. Vanaf 2010 zag Nederlandse Brouwers een stijging van 285 procent.
Volgens Daan Keij, die voor Nederlandse Brouwers spreekt, is alcoholvrije drank dan ook geen kortstondige hype. "Wij zien echt een trend en verwachten dat hij flink gaat doorzetten."
Een van de redenen dat mensen voor alcoholvrije varianten gaan, is volgens hem dat ze steeds vaker bewuste keuzes maken. In alcoholvrij bier zitten onder andere veel minder calorieën dan in bier met alcohol. "We sporten en eten en drinken gezonder. Daar hoort ook gezonder bier bij."
Mensen staan er tegenwoordig ook bij stil of ze hun drankje met of zonder alcohol willen. "Soms hebben ze gewoonweg geen zin in alcohol of moeten ze nog met de auto naar huis. Vroeger was het normaler om dan alsnog te drinken, maar nu is dat echt niet meer geaccepteerd."
Dat er meer aanbod van alcoholvrije dranken is gekomen, werkt ook mee, denkt Keij. Zo kwam Heineken twee jaar geleden met een 0,0 procent-bier, brengen zelfs brouwers van speciaalbieren alcoholvrije versies op de markt en werd afgelopen jaar voor het eerst een bockbier zonder alcohol uitgebracht. "Elke brouwer heeft tegenwoordig wel een 0,0-bier."
Alcoholvrij bier is niet nieuw, zegt Keij, maar is wel een stuk lekkerder geworden. Dat komt doordat er door brouwers flink is geïnvesteerd in de technieken. "Sommige mensen vinden de alcoholvrije varianten minstens zo lekker."
Daardoor is het inmiddels ook normaler geworden om voor een bier zonder alcohol te gaan. "Vroeger hoorde je mensen nog weleens opmerkingen maken, maar dat is nu wel voorbij. Het is nu net zo hip om met een 0,0-bier te staan."
Dat geldt wel vooral voor mensen tussen de achttien en dertig jaar, wijzen de onderzoeken van Nederlandse Brouwers uit. "Bij hen is het veel vanzelfsprekender om af en toe geen alcohol te drinken, bijvoorbeeld als ze moeten rijden. Dat komt onder andere door de Bob-campagne. Oudere mensen hebben misschien nog een periode gehad waarin daar makkelijker over werd gedacht."
Vinoloog Arno Aartsen ziet ook dat er meer alcoholvrije wijn wordt gedronken. De meeste hiervan komen uit Duitsland en Frankrijk, omdat het aanbod daar enorm is gestegen. "Wit, rosé, rood, mousserend, Hugo en zelfs witte en rode vermouth zijn nu zonder alcohol te krijgen."
De vinoloog verkoopt zelf ook wijnen en ziet dat de afname van alcoholvrije wijnen bij hem explosief is gestegen. Daarnaast ziet hij ook steeds meer soorten bij de supermarkt en slijterij verschijnen. Toch zal een echte wijnliefhebber niet zo snel voor alcoholvrije wijn kiezen, denkt Aartsen. "Het gaat meer om zwangere vrouwen of mensen die in verband met een dieet of medicatie geen alcohol mogen nuttigen."
Dat komt omdat wijn zonder alcohol de complexiteit mist, zegt de expert. De wijnen zonder alcohol hebben volgens hem minder structuur en een kortere afdronk. "De verschillen in smaak zijn wel kleiner geworden, maar de alcohol blijf je missen. De witte wijnen zijn vaak te zoet. De alcohol geeft body aan de wijn en verhoogt de complexiteit aan aroma's."
Toch ziet hij ook iets positiefs in de trend. "Wellicht is het een opstap voor de jeugd. Als ze starten met alcoholvrije wijn, dan zal de opstap naar echte wijn vanaf hun achttiende kleiner zijn."
Kleij is het hier niet helemaal mee eens. Hij vindt dat alcoholvrij bier alsnog alleen voor volwassenen is.
Naast alcoholvrije bier en wijn, zijn er nog meer alcoholvrije dranken. Zo is er in 2016 voor het eerst een gin zonder alcohol uitgebracht, heeft Gall & Gall onder andere een 0,0-mojito in het assortiment en wordt er zelfs alcoholvrije "sterke drank" verkocht.
