Europa - In 1963 sloten de toenmalige leiders Charles De Gaulle en Konrad Adenauer een verdrag dat definitief een einde maakte aan de Tweede Wereldoorlog. De Franse president Emmanuel Macron en de Duitse bondskanselier Angela Merkel hebben het vandaag opnieuw gedaan, maar in een heel andere context. Het nieuwe vriendschapsverdrag tussen Duitsland en Frankrijk wil een "bijdrage" zijn tot de oprichting van een Europees leger, dat heeft Merkel gezegd tijdens de ondertekening.
Terwijl de Britten zich moeizaam losworstelen van de Europese Unie, ondertekenen Frankrijk en Duitsland vandaag een nieuw vriendschapspact. Op een historische dag, precies 56 jaar nadat president Charles de Gaulle en bondskanselier Konrad Adenauer het eerste verdrag hadden gesloten, zetten hun verre opvolgers Macron en Merkel in Aken hun handtekening onder een serie nieuwe afspraken.
Zo willen de buurlanden meer onderwijs in elkaars taal, moet er meer samen worden vergaderd en dromen de twee leiders van een soort gezamenlijke veiligheidsraad. De Frans-Duitse-motor moet een nieuw leven krijgen. De nieuwe Europese samenwerking, na het vertrek van de Britten, moet hier zichtbaar worden. "De Europese samenwerking moet verder worden gebracht", zo zei bondskanselier Merkel dit weekend.
Voor de twee leiders is er ten eerste de moeizame binnenlandse context. Merkel had zich haar politieke afscheid ongetwijfeld rooskleuriger voorgesteld. Want de Duitse economische motor sputtert, en politiek treden radicalen en populisten voor het eerst sinds WOII ook in Duitsland echt naar voor. Macron van zijn kant heeft alle moeite van de wereld om zijn veranderingstraject erdoor te krijgen, en botst op gele hesjes en een lage populariteit. Bij de Europese verkiezingen van mei is de kans groot dat Marine Le Pen met het Rassemblement National de grootste partij van Frankrijk wordt.
Ook de Europese toekomst oogt moeizaam. Populisten dreigen de Unie uit elkaar te spelen. Er is niet alleen de brexit, ook de migratiecrisis waar Oost en West-Europa elkaar niet begrijpen. Radicale en populistische partijen maken de dienst uit in Polen, Hongarije of Griekenland en ook Italië is intussen voor de bijl gegaan.
"Het is tijd om onze relaties naar een hoger niveau te tillen, gezien de uitdagingen van de 21e eeuw"
In die context zal het niet verbazen dat Europa bovenaan staat in de nieuwe tekst. "De twee landen verdiepen hun Europese samenwerking" is de samenvatting van het eerste artikel. Dat gaat dan over een welvarend en industrieel sterk Europa, dat naar elkaar moet toegroeien op economisch, fiscaal en sociaal vlak.
Duitsland en Frankrijk willen verder ook meer samenwerken op buitenlands vlak, en de Europese defensie-capaciteit versterken. En dan gaat het nog over cultuur, onderzoek en klimaat. Bekende thema's voor Macron én voor Merkel. Voluntarisme voor de believers, anderen noemen dat "wishful thinking".