NEDERLAND - De door de Amerikaanse president Donald Trump aangekondigde importheffingen op staal en aluminium hebben volgens premier Mark Rutte een ''directe impact op onze economie'' en vormen een ''aantasting van het wereldwijde vrijhandelssysteem''.
Over twee weken voert de VS een heffing van 25 procent in op buitenlands staal en een van 10 procent op aluminium.
"De EU moet proportioneel reageren met tegenmaatregelen als er niets verandert en de-escalerend optreden'', reageert Rutte vrijdag tijdens een persconferentie in Den Haag. Hij zegt te streven naar ''een gezamenlijke Europese aanpak''.
Trump wil met de ingreep de staalindustrie in zijn land nieuw leven inblazen en voor meer werkgelegenheid zorgen. Vooralsnog blijven buurlanden Canada en Mexico buiten schot.
De premier liet doorschemeren dat hij de maatregel van Trump slecht onderbouwd vindt ''Wij kunnen de Amerikaanse argumenten van nationale veiligheid en oneerlijke behandeling in het verleden niet plaatsen.''
Onaanvaardbaar
De Europese Commissie zegt dat de Amerikaanse president Donald Trump de EU als één handelsblok moet behandelen in de discussie over importheffingen op staal en aluminium.
Het is onaanvaardbaar als EU-landen individuele afspraken worden aangeboden om onder de aangekondigde heffingen uit te komen, zegt vicevoorzitter Jyrki Katainen van de Europese Commissie.
Ook heeft de Fin kritiek op de Britten. Handelsminister Liam Fox heeft aangekondigd volgende week naar Washington te zullen afreizen om duidelijk te maken dat het Verenigd Koninkrijk moet worden uitgezonderd van de importtarieven.
''Het Verenigd Koninkrijk is nog steeds lid van de EU en dient zich aan de onderlinge afspraken te houden'', aldus Katainen. Zaterdag spreekt EU-handelscommissaris Cecilia Malmström in Brussel met de Amerikaanse handelsgezant Robert Lighthizer.
Azië
Volgens Japan heeft Trump met de ondertekening van de plannen de handelsrelatie op scherp gezet. Ook China is er niet blij mee, terwijl Zuid-Korea overweegt zijn beklag te doen bij wereldhandelsorganisatie WTO.
Zuid-Korea is, na Canada en Brazilië, de grootste exporteur van staal naar de VS. De Zuid-Koreaanse regering waarschuwt voor schade wereldwijd door buitensporig protectionisme.
Het land hoopt samen met Japan op vrijstellingen. China, goed voor ongeveer de helft van de wereldwijde staalproductie, zegt de schade door de heffingen te beoordelen en belooft zijn belangen stevig te zullen verdedigen.
Tata Steel in IJmuiden stelt vrijdag in een reactie dat Amerikaanse bedrijven afhankelijk zijn van hoogwaardige staalproducten die in de Verenigde Staten niet worden gemaakt.
Het bedrijf vraagt de Nederlandse overheid en de Europese Commissie ervoor te zorgen dat de VS geen importheffingen zet op producten uit Europa.
Tata wil hoe dan ook een uitzondering voor zijn producten omdat het bedrijf naar eigen zeggen geen staal dumpt en het staal geen bedreiging vormt voor de nationale veiligheid van de VS.
Tata Steel Nederland levert onder meer staal aan bedrijven als machinebouwer Caterpillar en batterijenmaker Duracell. Ook blik- en autofabrikanten uit de VS zijn klanten van Tata.
De brancheorganisaties FME en VNMI hopen dat de Europese Commissie er alles aan gaat doen om inderdaad een uitzonderingspositie te krijgen voor Nederlands staal. ''We moeten deze kans grijpen'', zegt directeur Sekhar Lahiri van metaalproducentenvereniging VNMI.
''We mogen niet het kind van de rekening worden'', zegt voorzitter Dezentjé Hamming van de FME, die de technologische industrie vertegenwoordigt. ''Daarom is samen optrekken binnen de EU nu belangrijker dan ooit.''
De Europese Unie moet zich niet uit elkaar laten spelen en als één blok optrekken tegen de Amerikaanse importheffingen op staal en aluminium. Het zou funest zijn als Europa zich uiteen laat drijven, waarschuwt minister Sigrid Kaag van Buitenlandse Handel.
''Dan dreigt er een chaos binnen de EU'', zei ze desgevraagd voor het begin van de ministerraad. Kaag noemt de situatie ''ernstig''. Ze vreest voor een kettingreactie die kan uitmonden in een handelsoorlog, al neemt ze dat woord nu liever nog niet in de mond.
'Kaag zegt dat er nog vijftien dagen zijn voor de heffing ingaat. ''Die gebruiken we goed.''
De minister wil ''kijken waar de ruimte zit'' in het plan van Trump. Die opperde bijvoorbeeld dat bondgenoten kunnen worden gespaard.