Beste Lezers,
Welkom in het programma de Kamer van Koophandel en Fabrieken.
Vandaag zullen we het hebben over de onlangs in werking getreden wijziging in de Wet Coöperatieve Verenigingen.
Algemeen
De Wet Coöperatieve vereniging dateert uit 1944 en is dus ouder dan 70 jaar. Deze is vorig jaar 24 november 2016 gewijzigd. Met algemene 40 stemmen heeft De Nationale Assemblee de wijzigingen in deze wet aangenomen. Deze grote meerderheid waarmee de wijziging is goedgekeurd geeft aan dat men de noodzaak ziet om verbeteringen aan te brengen in het ondernemersklimaat. De wet voldeed niet meer aan de hedendaagse eisen voor de ondernemer. De essentie van de zaak is, dat het oprichten van Coöperatieve verenigingen vereenvoudigd is. De wet coöperatieve verenigingen zoals laatstelijk gewijzigd, is in werking getreden op 25 januari 2017.
In het Kader van de bevordering van het investerings- en ondernemingsklimaat voor micro-, kleine en middelgrote ondernemingen in Suriname (MKMO’s) bij het opstarten van een onderneming zo min mogelijk administratieve obstakels ondervinden en tevens niet onnodig in de kosten worden gejaagd. Een en ander betekent dat administratieve procedures en verplichtingen moeten worden vereenvoudigd of zelfs worden vervangen c.q. worden afgeschaft indien zij niet meer van enige betekenis zijn dan wel op een andere wijze vorm kunnen worden gegeven. Daartegenover staat uiteraard dat waar controle en bescherming noodzakelijk zijn deze worden gehandhaafd. Evenwel geschiedt het laatste op een ander niveau c.q. ander vlak, waarbij die controle en bescherming ook efficient en effectief kunnen worden uitgeoefend. Controle vindt ondermeer plaats door controle op jaarcijfers, in het handelsregister, via de belastingaangiften, het volgen van geldstromen et. dat de nodige toezicht en controle plaatsvindt.
Enkele aspecten die in het kader van verbetering van het ondernemersklimaat voor MKMO’s ook nog genoemd kunnen worden zijn de toegang tot krediet, de behoefte aan lage productiekosten, de toegang tot afzetmarkten.
Door samen te werken kan in de behoefte aan krediet, lagere productiekosten en toegang tot afzetmarkten worden voorzien, vanwege onder meer gezamenlijke inkoop, transport, afspraken door het samenwerkingsverband met dienstverleners en leveranciers.
Wijzigingen
Uit de sterk verouderde wet zijn de volgende belemmerende bepalingen gewijzigd.
• De Presidentiele verklaring van geen bezwaar is afgeschaft. Voor deze wetswijziging had men de toestemming van de president nodig dat tegen de oprichting oprichting geen bezwaren zijn.
In de praktijk duurde de oprichting ongeveer een jaar. Organisaties die activiteiten wilden ontplooien, werden daardoor belemmerd en ontmoedigd. Het administratief traject is hiermee vereenvoudigd. De verwachting is dat deze wijziging invloed zal hebben op het investerings- en businessklimaat voor micro- en middelgrote bedrijven. De bedoeling van de presidentiële verklaring van geen bezwaar was een preventieve controle (controle vooraf) vanuit de overheid, waarbij het onder meer ging om het antecedentenonderzoek:
Hoe zit het met het kapitaal, hoe zit het met de oprichters, hoe zit het met het doel. Het antecedentenonderzoek vindt niet of nauwelijks meer plaats; de Raad voor het coöperatiewezen verschaft wel nog advies. Het adviestraject vertraagt evenwel de snelle opstart, omdat advies van diverse ministeries wordt gevraagd. Wat betreft de doelstellingen zit de notaris ertussen: die zal geen doelstellingen opnemen die in strijd zijn met de wet, openbare orde en goede zeden aangezien dit in diens controle functie zit. Het gevolg is dat de bepaling met betrekking tot de presidentiele verklaring van geen bezwaar aan betekenis is ingeboet, met name als men daaraan toeveogt dat de controle gaandeweg (de progressieve controle) nagenoeg ontbreekt.
• De publicatie van de statuten in het advertentieblad van de republiek Suriname zal bij de in werking treding van de wet ook komen te vervallen. Bij het publiceren zijn kosten aan verbonden. Er was een dubbele systeem van publiciteit: naast publicatie in het ARS, is er tevens publicatie in het handelsregister (bij de inschrijving dient een afschrift van de akte van oprichting te worden gedeponeerd). Nu de publicatie-eis vervalt, is de koppeling daaraan van aansprakelijkheid niet langer valide.
• De wet van 1944 schreef dwingend voort dat de naam van de Coöperatie het woord “Coöperatief” moet bevatten. Dit betekend dat men geen enkel ander varianten zou mogen gebruiken. In de praktijk zagen we, dat we varianten kregen als Coöperatieve vereniging X of Y. Spaar- en Kredietcoöperatie A of B. Dus een afwijking wat hetgeen is voorgeschreven.
De wetgever heeft toen een wijziging aangebracht in artikel 2 lid 1 van de Wet Coöperatieve Vereniging 1944 door de woorden “of varianten daarvan” toe te voegen in de tekst. Hiermee wordt de discussie voorkomen of de naam van een coöperatieve vereniging ook een andere aanduiding die een afgeleide is van het woord “coöperatief” mag hebben, dan het woord “coöperatief”.
We zijn als KKF bijzonder blij om te constateren dat de wetgever dit heeft meegenomen in haar besluit.
Bij de oprichting van een coöperatieve vereniging wordt er gelet op het volgende:
1. De akte moet notarieel zijn opgemaakt of er moet gebruik worden gemaakt van een standaard modelakte die bij beschikking van het Ministerie van Handel en Industrie moet worden vastgesteld.
2. De akte moet verleden zijn in de Nederlandse taal. Als het in een andere taal wordt opgemaakt is het niet geldig.
3. Er is geen voorafgaande toestemming nodig van de President.
4. Bij wijzigingen van de statuten is het noodzakelijk en voldoende als deze wijziging notarieel geschied.
• Verder is het zo dat wanneer de staat de oprichter of medeoprichter is, dat daarbij geen gebruik hoeft te worden gemaakt van de diensten van de notaris.
• Hoe zit het met de aansprakelijkheid van bestuurders bij de oprichting:
De oude tekst van de wet gaf aan dat bestuurders de statuten moesten publiceren is het Gouvernements-Advertentie-Blad. Volgens de huidige wet moet de coöperatieve vereniging na oprichting worden ingeschreven in het Handelsregister conform de Handelsregisterwet. Indien dat niet gebeurt, zijn de bestuurders van de Coöperatieve Vereniging hoofdelijk aansprakelijk. Zolang de Coöperatieve Vereniging niet is ingeschreven in het Handelsregister kunnen voorts de bepalingen van de akte van oprichting van de Coöperatieve Vereniging niet worden tegengeworpen aan derden te goeder trouw.
De coöperatieve vereniging kan worden ontbonden indien:
• door een daartoe strekkend besluit van de algemene vergadering
• na faillietverklaring, door hetzij opheffing van het faillissement wegens gebrek aan baten, hetzij insolventie.
• het verstrijken van de tijd, voor welke zij is aangegaan.
- Zijn doel of werkzaamheden geheel of ten dele in strijd zijn met de goede zeden, de openbare orde, de wet of de statuten;
- de oprichtingshandeling ernstige gebreken vertoont;
- de statuten in strijd zijn met de wet;
- in geval van ontstentenis van alle bestuurders, niet tijdelijk in het bestuur is voorzien;
- bij het geheel ontbreken van leden.
• De ontbinding kan worden verzocht door:
- een belanghebbende of het openbaar Ministerie, na de Raad voor Coöperatiewezen te hebben gehoord.
- Van de indiening van het verzoek tot ontbinding moet door de indiener mededeling worden gedaan in het blad waarin van overheidswege de officiële berichten worden geplaatst en een in Suriname verschijnend dagblad.
- Indien de coöperatieve vereniging is ingeschreven in het Handelsregister wordt van de indiening opgave gedaan in het handelsregister, ter inschrijving.
• De coöperatieve vereniging zal na de ontbinding blijven voortbestaan voor zover dit voor haar vereffening nodig is.
• De beschikking waarbij de coöperatieve vereniging ontbonden word verklaard, houdt in de benoeming van een curator en de aanwijzing van een rechtercommissaris. De vereffening van de ontbonden coöperatieve vereniging geschiedt door de curator onder toezicht van de rechter-commissaris, overeenkomstig de bepalingen van de faillissementswet 1935.
• In alle uitgaande stukken worden aan de naam van de coöperatieve vereniging het woord “in liquidatie” of een vertaling daarvan in een daarvoor in aanmerking
komende talen toegevoegd.
• Van het besluit of het vonnis, waarbij de cooperatieve vereniging ontbonden wordt verklaard, wordt door de vereffenaar of de currator mededeling gedaan in het blad waarin van overheidswege berichten worden geplaatst en in een in Suriname verschijnend dagblad.
Anders dan in de oude wet is de ontbinding expliciet uitgewerkt. Dit brengt meer rechtszekerheid met zich mee voor alle betrokken partijen: de ontbonden rechtspersoon, de vereffenaar(s), maar ook voor derden.
Samenvattend:
Door het vereenvoudigd traject worden alvast de opstartkosten en onnodige wachttijden teruggebracht. Dit is een goede stap in het streven om het ondernemersklimaat te verbeteren. Overbodige regels zijn geschrapt maar beschermende en controlerende regels blijven gehandhaafd. Ondernemers zullen meer toegang hebben tot krediet en afzetmarkten, terwijl productie kosten worden verlaagd. Dit kan plaatsvinden door gezamenlijke inkoop, transport en afspraken voor samenwerkingsverband met dienstverleners en leveranciers. Verder is het zo dat de oprichting van Coöperatieve Verenigingen min of meer zal geschieden zoals de Naamloze Vennootschappen.
Widjindra Baboelal LLB
Jurist KKF