In eerdere uitzendingen hebben we de organen van de Trias politica de revue laten passeren. De regelgever of zo U wil de wetgever in formele zin, dat ishet complex-orgaan bestaande uit de Regering en De Nationale Asemblee, het Bestuur of met de oude term, de uitvoerende macht, of zo U wil de executieve, die in handen is gelegd van de President van de Republiek (art. 99 Grw. 1987). Het derde orgaan van de Trias, de Rechter, is nog niet aan de orde geweest. Ik zal aan de hand van de term rechtsgeschillen dit orgaan met U behandelen. Onder rechtsgeschillen moet worden verstaan : “ de controversein een procedure omtrent de interpretatie van een toepasselijke rechtsregel. “(Fockema Andreae’s Juridisch woordenboek) Korter gezegd het verschil van mening tussen rechtsgeleerden, dat door de rechter moet worden opgelost. Waarom, omdat binnen het Trias verband die rol is toebedeeld aan de rechter. Hij moet erop toezien, dat de kunst van het uitoefenen van het recht, de ars aequi, op een korrekte manier wordt bedreven. Was het vroeger zo dat de vorst bevoegd was om de wetten te maken, deze naar eigen inzichten uit te voeren of in te trekken naar zijn persoonlijk oordeel en vervolgens recht te spreken zoals het hem beliefde, de Trias heeft deze ondemokratische manier van regeren opzij gezet. De Trias bevoegdheden zijn geformuleerd en omschreven en ze zijn aan afzonderlijke organen toebedeeld. Niet langer behoorden ze in één enkele hand te berusten. Er werden verantwoordings- en toezichtslijnen getrokken enwaarborgen vastgesteld. De autonomie van de Trias organen werd in de Grondwet vastgelegd. Van de rechter werd het volgende beeld geschetst. Een vrouw met een blinddoek op, eenweegschaal in de ene hand en een zwaard in de andere hand. Dit beeld moet weergeven, dat de rechter onafhankelijk is, de belangen van de diverse partijen tegen elkaar afweegt en daarna zonodig het zwaard hanteert om haar oordeel af te dwingen. Met dit beeld wil ik deze aflevering afsluiten en U voorbereiden op de nadere uitleg van de verschillende geschillen, die op het bord van de rechter kunnen worden gelegd ter beslechting van de diverse soorten geschillen.
Paramaribo, Januari 2018
Mr. S.Polanen